Sinds 2010 hebben de regionale omroepen ongeveer een kwart van hun budget ingeleverd en zo’n 200 FTE’s, dankzij bezuinigingen en teruglopende inkomsten uit reclame. Het bereik op televisie daalt. Toch is ROOS-directeur Gerard Schuiteman niet somber. “De Tweede Kamer wil een sterke regionale omroep en die is hard nodig voor de lokale en regionale informatievoorziening.”
Schuiteman mag graag relativeren en vindt de regionale omroepwereld niet zielig. “Heel veel is goed geregeld door de overheid. We beschikken altijd nog over 140 miljoen euro, daar mag de samenleving best wat voor verwachten van ons.” Anderzijds heeft hij grote zorgen. “Er is meer nodig dan alleen kranten en commerciële omroepen. Juist nu de rijksoverheid meer taken delegeert aan provincies en gemeenten wordt de publieke omroep van steeds groter belang voor de controle van de macht. Maar ook voor het zichtbaar maken van de diversiteit in de samenleving en de sociale cohesie.” En dat wordt lastig met krimpende budgetten, steeds minder journalisten en afnemend bereik.
Wortels
De regionale omroep heeft inmiddels diepe wortels in Nederland, met een historie die terug reikt tot eind 1945. Wat begon met een radioprogramma op kerstavond van dat jaar in Limburg, is in de loop der jaren uitgegroeid tot 13 regionale omroepen, met de stichting ROOS als koepel. Vorig jaar is de Regionale Publieke Omroep (RPO) opgericht, die een wettelijke opdracht heeft gekregen en die de rol van ROOS op 1 juli dit jaar zal overnemen. De nieuwe RPO zal voor de sector een meerjarig concessiebeleidsplan maken en een prestatieovereenkomst met de rijksoverheid sluiten, net zoals de NPO dat voor de landelijke publieke omroep doet. Schuiteman kan en wil niet vooruitlopen op het meerjarenplan, dat in het voorjaar het licht moet zien. Hij geeft wel aan, wat in zijn ogen belangrijke aandachtspunten zijn. “Hoe maken we verhalen die mensen aanspreken, en vooral, hoe bereiken die verhalen het publiek? Ons kijktijdsaandeel daalt, radio is stabiel, en het onlinebereik stijgt nog wel maar de groei vlakt af. Dus we moeten het publiek nog meer opzoeken waar het is. Sociale media zijn daar van groot belang bij. Facebook is het belangrijkst, maar regionale omroepen zijn ook actief op Instagram en Snapchat, en RTV Utrecht is zichtbaar op schermen in bussen.”
Efficiency
Schuiteman: “Voor goede lokale en regionale berichtgeving zijn ook extra mensen nodig. De afgelopen jaren zijn we tot op het bot uitgekleed. In 2009 hadden de regionale omroepen in totaal 1435 FTE’s, in 2015 waren dat er 200 minder, en met de bezuinigingen dit jaar is nog meer werkgelegenheid verdwenen. Dat zijn ook programmamedewerkers, dat kan niet anders. Ook de flexibele schil heeft flinke klappen gekregen. Ik vind het tijd voor een brede discussie over de stand van de regionale en lokale journalistiek. Dit kabinet bezuinigt 17 miljoen euro op de regionale zenders, maar spreekt tegelijk zijn zorg uit over de lokale en regionale journalistiek. Ook vindt dit kabinet dat regionale televisie onvoldoende mensen bereikt om vervolgens niets te doen aan de hoge EPG-positie op de kabel of haast te maken met vensterprogrammering. Wij hebben gepleit voor een sterke regionale omroep, met die landelijke vensterprogrammering in samenwerking met de NOS. Helaas is het overleg met de politiek verworden tot een discussie over efficiency, over hoe we het organiseren. ‘De inhoud is volgens Schuiteman onderbelicht gebleven. De nieuwe wetgeving die het kabinet wilde komt er niet. Maar de bezuiniging blijft gewoon staan. Via een motie van de regeringspartijen komt er 17 miljoen euro vrij voor samenwerkingsprojecten, dat is een goed begin; het zet echt zoden aan de dijk als het structureel zou zijn. Ik zie het wel als een vorm van compensatie voor de bezuinigingen, die de sector hard hebben geraakt.” Van de politiek verlangt Schuiteman nu vooral een periode van bestuurlijke rust. Al die bestuurlijke discussies hebben enorm afgeleid van waar de regionale omroep voor is: het maken van goede verhalen over en uit de regio.
Venster
Vensterprogrammering is een oude wens van ROOS, die nog steeds niet is uitgekomen. “De samenwerking met de NOS loopt goed”, vindt Schuiteman. “De uitwisseling en productie van nieuws is enorm op dreef gekomen dankzij Bureau Regio, dat echt onderdeel is van de NOS Nieuwsredactie. Ook de pilot met regionieuws in de dagjournaals bevalt goed, we willen dat graag uitbreiden naar latere tijdstippen. Ik zie het maar als een opmars op weg naar vensterprogrammering. Iedereen wil die vensters, de NPO, de politiek en wij. Het is er niet van gekomen tot nu toe, doordat er bij al die partijen andere prioriteiten zijn gesteld. En wij zijn hierin nu eenmaal afhankelijk van de andere partijen.”
www.spreekbuis.nl
Door: Bas Nieuwenhuijsen – March 30, 2017